Brekend: iemand heeft een boek gelezen

01-04-2011 11:00

“De papieren nrc.next plaatst elke woensdag een filosofisch dilemma naar aanleiding van de actualiteit”. Een weinig verrassend idee voor een blog welks hoofdredacteur groot is geworden door steeds – naar voorbeeld van Maarten van Rossem immer gehuld in een zwarte trui – te zeggen dat hij filosofie heeft gestudeerd. Deze woensdag plaatste Nrc.next een stuk van iemand onder de titel ‘Internet wat minder en lees gewoon een boek: Worden we dommer en egoïstischer van het internet?’ Dit zoveelste voorbeeld van het schoolniveau van nrc.next is een stuitende belediging van de lezer.

Kek
In het stuk vertelt iemand dat hij een boek heeft gelezen. Het boek dat hij las heet The Shallows: What the Internet Is Doing to Our Brains van Nicholas Carr. In vier korte alinea’s schrijft iemand op wat er in het boek van Carr staat. “Hup, ik gooi er een verwijzing The Social Network bij en kijk eens aan, ik heb een kek stukje over nieuwe media geschreven”, moet iemand hebben gedacht. Iemand vindt zichzelf zo belangrijk dat het wereldkundig gemaakt dient te worden dat hij een boek heeft gelezen.

Het stuk van iemand voegt niets toe aan het boek. Zonder enige beschouwing of lokalisering van de thematiek in de tijd leest het als menig boekverslag. Iemand is echter iemand. Hij vertelt dus nog wat meer over zichzelf. Weet u namelijk, iemand vond het eerst maar “conservatieve lulkoek”. Het internet is er tenslotte voor “jonge mensen” zoals hij. My generation weetjewel weetjeniet.

Naar de club
Iemands nauwelijks evaluerende blik verdween als sneeuw voor de zon toen hij “goed nadacht” over zijn eigen situatie. Wat volgt is een persoonlijk relaas dat zogenaamd kritisch-zelfreflectief is, maar alleen bedoeld is om te laten zien hoe geweldig belangwekkend en nadenkend iemand is. Iemand gaat namelijk naar een club, is interessanter dan zijn vrienden en – maar dat wisten we al –is iemand die een boek leest.

Iemand begon toen toch wel “wat” te zien in het betoog van Carr. “Wat”. Dat wat is eigenlijk ongeveer precies dat “we” oppervlakkiger, dommer en egoïstischer worden van internet. Het hoe wordt niet beargumenteerd, het beloofde filosofisch dilemma blijft uit.

Reproductie
Vul voor ‘internet’ hier ‘het geschreven woord’, ‘de roman’, ‘de grammofoonspeler’, ‘de radio’, ‘televisie’, of ‘de videorecorder’ in en je vindt precies hetzelfde gezeur maar dan een aantal jaren, decennia of eeuwen terug. Bij de introductie van ieder nieuw medium stonden cultuurcritici klaar om te roepen dat het slecht voor de concentratie zou zijn, dat het verslavend zou zijn en dat het, kortom, zou leiden tot algehele vervlakking en ondergang van de beschaving.

De constatering van iemand laat dus zien dat hij helemaal niet interessant of nadenkend is. Iemand is alleen in staat om een dominant vertoog over enge technologische ontwikkelingen te reproduceren.

Havo 5
Waarom krijgt iemand die een havisten-vaardigheid tentoonspreidt een platform op nrx.nect? Ik leerde dat iemand vroeger schreef voor Spunk. Spunk, zo schreef ik eerder op basis van onderzoek, verwoordde de stem van hoge cultuur, individueel liberalisme en een conservatieve elite. Die stem lijkt nu overgenomen te zijn door nrc.next, zij het dat zij hem wat ‘sneller’ (lees: meer havo 5) hebben gemaakt. Waar Spunk ook taalkundig elitair was, is schrijftalent bij nrc.next niet van belang. Zij willen kek en iets met internet. Een cultuurbehoudende mening laat het dan vanzelf wel inhoudelijk klinken. Nrc.next is alleen maar zogenaamd kritisch-zelfreflectief en jong, en blijkt niet in staat zichzelf of haar bijdragende auteurs in perspectief plaatsen. Het resultaat zijn uitgekauwde, voorspelbare en intens banale blogposts. Snelle duiding betekent dan lekker aan de oppervlakte en totaal zelfgeil.