De jubelzang van een vrijgezelle veldleeuwerik stijgt op tussen de bomen en neemt bezit van de lauwe lucht. Al snel krijgt hij gezelschap van andere mannetjes. Ze willen hun pas verworven wijfje niet verliezen aan een of andere flierefluiter en verkiezen noodgedwongen een zangvlucht boven het minnespel. Minutenlang zingen ze uit volle borst totdat de jonkman vertrekt, op zoek naar een pleisterplaats die zijn geilheid wél kan velen. Op zoek naar laffe afdankertjes, het eeuwige lot van late vrijgezellen.
Diederik vertelt dat hij als kind-in-korte-broek op zoek ging naar de gespikkelde eieren van veldleeuweriken – zijn moeder maakte daar poffertjes van. In de uitgestrekte graslanden rondom Oegstgeest waren ze indertijd volop te vinden. Tegenwoordig staan ze op de rode lijst, maar in de tolerante jaren zeventig was de gekuifde lyricus nog een van de meest voorkomende vogelsoorten in Nederland. De boeren stelden het maaien uit totdat de legsels waren uitgekomen. Kille winstmaximalisatie was nog ondergeschikt aan het leven, aan de schoonheid van het landschap.
Het geklofte gefluit van de leeuweriken maakt behoorlijk lascief, merk ik. Ook mijn vriend kneedt regelmatig zijn kruis – een paar ferme drukjes om het bronstige bloed te belonen voor zijn weldadige stuwkracht. Mijn stugge spijkerbroek begint behoorlijk te knellen.
In de verte nadert een man op een tractor, hij duwt een sleufkouterbemester voort. Daar gaan weer de nodige nesten, zeg ik tegen Diederik. Het apparaat trekt zo dadelijk gleufjes in het vrijmoedige landschap en injecteert doeltreffend drijfmest in de bodem. Een computer regelt nauwkeurig het in te brengen kwantum – een uitvinding van de landbouwuniversiteit in Wageningen.
De veldleeuweriken beginnen harder te zingen. Ze voelen aan dat hun broedsel in gevaar is. De man raakt niet onder de indruk van de angstige arpeggio’s en manoeuvreert zijn tractor behendig door het openstaande hek. Hij draagt een blauwe overall en een gele koptelefoon – een kleurencombinatie die in de romantische tijd van Goethe nog betekenis had. Zijn ogen staren naar een rendabele horizon.
De vrijgezel is al een tijdje gevlogen, intens geïntimideerd door de machomannetjes. In de stilte op zoek naar een verloren vrouwtje.
© A.H.J. Dautzenberg
Onlangs verscheen En dan komen de foto’s bij Atlas-Contact (40 verhalen, 336 pagina’s, € 19,95). Bestel hier.
Lees hier de overige bijdragen van Anton Dautzenberg.
