Kunstenaar Dadara als uithangbord voor een festival, dat schept hoge verwachtingen. Als schepje er bovenop strooide de organisatie van Beyond met termen als ‘het gaat je voorstellingsvermogen te boven, voorbij de werkelijkheid, bullshit en slogans’. Het festival bleek eerder Beyond Deceptie. Waar ging het mis op dit zogenaamde ‘community feest van kunstenaars, DJ’s, performers en publiek’? Een reconstructie.
‘Zo hield Beyond een spiegel voor aan de generatie mensen die de chronische noodzaak voelt om altijd speciaal gevonden te willen worden, zonder er iets voor te willen doen’
Aan de trailer en het lovende interview in Parool heeft het niet gelegen. Hierin werd het festival grootst gepusht als een feest dat boven het bestaande aanbod zou uitrijzen. Waar niks moet en alles mag, waar je deel zou uitmaken van de Beyond community en geld het liefst uit den boze zou zijn. Op dit Burning Man van de Lage Landen, in Dance… pardon Velsen Valley in Spaarnwoude zou vijfduizend man een dag uit hun comfortzone treden en mindfucks hen uit de negen-tot-vijf-sleur-modus halen. Het verwarren van het publiek maakte een essentieel onderdeel van het festival uit.
De eerste mindfuck leidt inderdaad tot verwarring. Direct bij binnenkomst op het festivalterrein treden de security-leden (zonder greintje ‘insecurity’) vrij streng op. Huh? What happened to het ‘alles-mag-niks-moet-credo’? Dergelijke striktheid past niet bij de vooraf gepromote filosofische, vrijdenkerssfeertje. In opzet zou Beyond een anders-dan-anders festival worden. Zonder de gebruikelijke regels want die zijn er in het dagelijkse leven al genoeg. Bezoekers zouden samen ‘beyond’ gaan, samen een ‘verhaal schrijven’.
Snoep en andere ruilwaren mocht je meenemen om te delen om de feestvreugde te verhogen. De overactieve beveiligingsmedewerkers met hoog Kruidvatniveau zoals Hans Sibbel ze eens raak typeerde, dachten er echter anders over. Veel kwam namelijk niet voorbij de security check, zelfs pakjes kauwgom zouden zijn afgepakt.
Een vrouwelijke bezoekster mocht niet terug naar haar auto om meer geld te halen, iets wat nodig was omdat elke scheet op Beyond geld kost. Oké, ze mocht het terrein wel af, maar niet meer op, aldus de beveiliger. Witheet van woede ging ze de discussie aan. Tevergeefs. Ze besloot terug naar huis te gaan en liep richting het parkeerterrein toen een lid van de organisatie die was afgekomen op het tumult haar snel terughaalde. Was dit ook een mindfuck? Ik denk eerder een niet zo warm welkom.
De tweede mindfuck volgde direct na binnenkomst in de kraam met ‘Alle Antwoorden Op Alle Vragen’. Jammer genoeg werd deze bemand door een groepje nitwits zonder gevoel voor humor. Dat weet ik omdat de 19-jarige jongen zonder dollen met Het Boek Met Alle Antwoorden kwam aanzetten. Maar hij had evengoed een boek over Elfen tevoorschijn kunnen toveren. Ik verzin het niet, beide boeken lagen er echt. Dit niveau was niet bepaald mindblowing, een ludiek bedoelde mindfuck evenmin.
Zo’n twintig meter verder bevonden zich de Dixies met voor de vrouwen een wachtrij van een half uur. Ook een mindfuck, volgens een vriendin van me. Ze typeerde het als een moedwillige opzet vanuit de organisatie: door het bewust plaatsen van weinig toiletten creëer je een wachtrij waar mensen wel een praatje móeten aanknopen met elkaar. Ik denk aan een gevalletje beyond bullshit. Zo kun je achteraf overal wel betekenis aan toe kennen. Want waarom was dan net als in de echte wereld de rij voor de mannen toiletten wel heel kort? Nee. Everything was pretty normal on the toilet front. Tenzij het een mindfuck was om bezoekers aan te zetten tot wildplassen. Dan werkte het wel. Blij dat ik regenlaarzen aan had.
Nog steeds onbevangen, en zonder psychedelische middelen, want die zouden op dit toffer-dan-tof festival niet nodig zijn, nestelden we ons op wat sofa’s bij de thee lounge plek (geen grap). Beyond wilde de bezoeker het ‘leven in het Hier en Nu’ laten beleven. Dat werd verdomd lastig gemaakt. De piep in mijn oren, ondanks mijn op-maat-gemaakte-discodoppen, herinnert me nu nog aan de herrie van twee dagen geleden.
We probeerden te converseren, geheel in lijn met de ‘Hu-Fi (Human Fidelity)-boven-WI-FI’ -propaganda van het festival. Gsm’s waren in principe verboden. Vandaag zou draaien om het leggen van intermenselijk contact op ouderwetsche wijze. En zo geschiedde. Het resultaat was minder fijn. Om me verstaanbaar te maken was mijn stem al snel helemaal schor van het gillen. ‘Gaan voor het moment’, zoals de website deed beloven, werd bemoeilijkt door de auditieve terreur die eerder een gevoel van algehele overprikkeling opwekte.
Debet hieraan was de slechte indeling van het terrein. Alle podia en tenten waren veel te dicht op elkaar geplaatst. Ik was niet de enige die murw gebeukt werd van alle podia waar de herrie als vuistslagen in je gezicht werd gepompt. De klassieke muziek van een Vlaamse gast op het podium pal naast de toiletten was jammer genoeg amper te horen. Aan zijn inzet heeft het niet gelegen. Er was simpelweg niet tegen op te boksen. Sommige performers besloten hun optreden af te breken; ze kwamen niet uit boven de bonkende beats van de naburige tenten.
Daarna zag ik de ‘creatieve crowd’ razendsnel verzamelen rondom een trommel-en-buikdans optreden. Welhaast wanhopig klampten ze zich vast aan de performance in de zoektocht naar iets ‘echts’, iets humaans. Even niet die Dance Valley herrie. Al waren er ook mensen high on XTC die er juist enorm van genoten. Leven en Laten Leven. Go With The Flow. Dit is Beyond weetjewel.
Maar het festival week niet af van het al bestaande aanbod op bijvoorbeeld Magneetfestival of De Parade. Het werd pas tegen het einde even onderscheidend, bij de lichtjes-boottocht die wel Burning Man-esque was. Helaas ging die fakkeloptocht al snel als een nachtkaarsje uit.
Een aantal mindfucks was overigens wel geslaagd. Wanneer je bij binnenkomst munten wilde kopen bij het eerste muntenloket dan kreeg je gratis wat pepermuntjes. Dat is onverwachte flauwe humor waar je al meer mee kan. Ook stonden er in het begin van het festival terrein twee belangrijk uitziende jongens met papieren lijsten in hun handen. Ze nodigden voorbijgangers uit voor het VIP-deck. Een aantal ging hier gretig op in. Maar wie zich van te voren had ingelezen wist dat er geen hiërarchie was op Beyond. Er was geen VIP-behandeling.
Blijkbaar wist niet iedereen dit want één meisje ging helemaal uit haar plaat: ondanks haar bemachtigde VIP-kaartje kwam ze de VIP-area niet in. Woedend was ze. Zo’n deck geldt immers als the place to be: daar bén je iemand. En zij met VIP-kaartje was zo iemand. Hallo! Ze spreidde met haar gekrijs vooral een ongegronde sense of entitlement tentoon.
De grap was natuurlijk dat niemand erin kwam. De feestende, fout geklede vipcrowd was er namelijk neergezet door de organisatie. Een farce. Poep. Het VIP-deck bood niet voor niets uitzicht op de weilanden en de parkeerplaats. Een normaal mens zou er niet op willen staan, maar genoeg mensen zijn er toch ingestonken.
Zo hield Beyond een spiegel voor aan de generatie mensen die de chronische noodzaak voelt om altijd speciaal gevonden te willen worden, zonder er iets voor te willen doen. Het zijn de mensen die uit zichzelf geen feestje kunnen bouwen. Die teveel bezig zijn met ‘kijk eens hoe leuk wij het hebben’ en selfies nemen met hun gsm in plaats van dat ze het feest vanuit hun ziel ervaren, in het hier en nu. Ze zijn continue bezig met vergelijken: ‘Kijk eens hoe tof ik het heb.’
En daarom zijn ze ook zo gefocust op hun mobieltje. Dat punt heeft Beyond dan weer wel goed bewezen: deze generatie jongens en meisjes heeft zonder gsm geen identiteit.
Maar de beste Mindfuck? Die kwam achteraf. Het besef dat de bezoekers oude wijn in nieuwe zakken was verkocht. De marketingtrucjes in aanloop naar het festival bleken te komen uit de koker van UDC die de grootste evenementorganisatie van Nederland wil worden. Ze organiseren ook Dance Valley en Beatloverz. Dat verklaart de overheersend beukende beats. Terwijl op Beyond juist een hoofdrol zou zijn weggelegd voor kunstenaars en hun collectieven, meer dan voor de muziek. Ik had daarom toch op zijn minst mogen verwachten dat gekke, creatieve acts of kunstzinnige installaties de boventoon zouden voeren. Helaas werd mijn verbeelding ingehaald door de realiteit.
Via-via heb ik begrepen dat de initiële organisatoren van het festival met handen en voeten zijn gebonden door de gemeente Velsen en dat veel van de originele ideeën niet door mochten gaan omdat er weinig mogelijk was vanwege de strenge Nederlandse (veiligheids)regelgeving. Ook zouden de mensen achter Dance Valley gedwongen door de strot geduwd zijn als mede-organisatoren. De initiatiefnemers waren naar verluidt dan ook bijna gestopt tot ze uiteindelijk besloten om te gaan roeien met de riemen die ze hadden.
Hopelijk worden er wijze lessen getrokken voor de volgende editie die maar liefst drie dagen zal duren. Het enige dat ik meeneem van de hele ervaring op Beyond is het Dadara-paspoort. Tevens het meest originele onderdeel van het festival en nodig om volgend jaar binnen te komen. Wellicht was de organisatie profetisch met hun aankondiging: ‘Beyond was better next year‘.
