“Heeft de islam een probleem met seksualiteit?
Misschien moet je niet zeggen met de seksualiteit, maar met de moderniteit in het algemeen. ‘Sex in the City’, dat is echt het punt waar moderniteit en islam niet accorderen. De islam wil dat een man geen vrouwen ontmoet buiten de context van het huwelijk, maar dat is niet eenvoudig in een stad, waar er voortdurend ontmoetingen zijn, ook met vrouwen.Waarom zijn vrouwen niet woedend wegens hun situatie?
Good point. Want als je woedend bent, zal die situatie gauw veranderen. Alleen als je ze aanvaardt als een natuurlijk gegeven, zal ze nooit veranderen, dan pas je je aan. Ik merk wel een zekere woede, maar ook binnen de feministische beweging staat dat soort dingen nog niet erg hoog op de agenda. Vrouwen worden in de islamitische samenlevingen extreem onderdrukt, in Saoedi-Arabië mogen ze niet eens autorijden! In Turkije is 64 procent van de eigendommen op naam van mannen geregistreerd. U merkt het: ik maak graag gebruik van statistieken. Hoe verder je naar het oosten gaat, hoe hoger dat percentage. Dat is de eerste reden om een feminist te zijn in Turkije. Er zijn Koranteksten die de onderdrukking van vrouwen rechtvaardigen, maar de islam wordt ook wel gebruikt om de ongelijkheid in stand te houden door mannen die absoluut hun privileges niet willen opgeven.Hebt u helemaal bij het begin van het jaar de incidenten in Keulen een beetje gevolgd? Seksuele heropvoeding voor islamieten was bij ons toen even aan de orde.
Mij verbaasde het dat er toen nergens in de internationale pers verwezen is naar het immense aantal van dergelijke incidenten dat wij hier op het Taksimplein haast twintig jaar lang gekend hebben, telkens op nieuwjaarsavond. Pas sinds twee of drie jaar zijn we ervan verlost. Meestal waren de slachtoffers buitenlandse toeristen, die daar gewoon waren om wat fun te hebben en niet beseften dat zoiets kon gebeuren.De laatste drie, vier jaar zijn Erdogan en zijn regering steeds autoritairder geworden. Journalisten, schrijvers, columnisten, hoofdredacteuren – dikwijls vrienden van me – worden ontslagen, als ze al niet geslagen worden, bedreigd, gevangengezet. Dát is de verschrikkelijke atmosfeer waarin we leven. Een land waar journalisten moeten nadenken over elk woord dat ze schrijven, is gewoon geen vrij land.
Turkije sloot een deal met Europa over de vluchtelingencrisis. Europa ziet zo de vluchtelingenstroom opdrogen: welk belang heeft Erdogan erbij?
Sinds Erdogan hier de schroeven meer en meer aandraait, is hij geobsedeerd door de mogelijkheid dat Europa hem zijn autoritaire aanpak zou verwijten. Dat ze zouden zeggen: ‘Wat doet u nu toch? We zijn geen vriendjes meer!’ Met die deal kan hij zich als de goede leider voordoen. Angela Merkel, die bereid was haast een miljoen mensen op te vangen, kreeg hevige tegenstand, moest hulp zoeken. Bij wie? Niet bij Griekenland, want dat land gedraagt zich nog erger dan Turkije, en ook verstandiger: ‘Natuurlijk doen we alles wat je wilt,’ zeggen ze daar, terwijl ze niks doen. Erdogan zegt: ‘Oké, ik wil de deur wel op slot houden, maar geef me dan geld. En hou op me te bekritiseren als wij onze critici hier aanpakken.’Ik vind het een moreel schandaal: het komt erop neer dat de Europeanen hun bekommernis over de vrijheid van meningsuiting in Turkije opgeven en niet of te zacht over de mensenrechten spreken. Dat is de deal: ‘Je moeit je niet met de manier waarop ik in Turkije omga met de vrijheid van meningsuiting,’ zegt Erdogan, ‘en in ruil proberen wij die Aziaten en moslims bij jullie weg te houden, want ik heb begrepen dat jullie die niet in de buurt willen hebben.'”
Orhan Pamuk, Nobelprijs voor de literatuur-winnaar 2006, heeft een nieuwe roman geschreven (althans, de Nederlandse vertaling ervan is af). Titel: Het vreemde in mijn hoofd (Kafamda Bir Tuhaflık). Daarover laat hij zich interviewen door het Vlaamse Humo. En dat levert, zoals je mag verwachten van een Nobelprijswinnende schrijver, meer dan prima quotes op. Al blijft hij om voor de hand liggende Ottomaanse dictatoriale redenen voorzichtig met wat hij zegt.
