Als Britse comedians Nederland aandoen, is dat een relatieve zeldzaamheid. Zeker als het comedians zijn van het formaat Eddie Izzard, Bill Bailey of Ricky Gervais. Eerstgenoemden deden vorig jaar Amsterdam nog aan in respectievelijk Carré en het RAI Theater, en nu is het de beurt aan Gervais in een twee keer uitverkochte AFAS Live. In de afgelopen jaren heeft hij een reputatie opgebouwd die begon bij The Office en via series als Extras en Derek én een aantal stand-up specials leidde naar het presenteren van de Golden Globes in 2012 én 2016.
En nu is er dan een nieuwe wereldtour, 7 jaar na zijn laatste voorstelling. Het decor is simpel, maar aangezien er nog een support op het programma staat lijkt het erop dat dat decor zich nog wel zou kunnen gaan ontvouwen.
Support is Doc Brown, een comedian die Gervais kent van de serie Derek, waar Brown een rolletje heeft. Die zet een set neer van pakweg 25 minuten waarin hij het vooral heeft over zichzelf, z’n relatie, kinderen en racisme. Hoewel zijn grappen redelijk goed zijn lijkt het publiek hem tegen te vallen. Z’n timing zakt een beetje weg en op een gegeven moment lijkt hij helemaal niet meer tegen het publiek te praten (hoewel dat nog steeds om hem moet lachen). Absoluut hoogtepunt van Doc Browns set is het stuk waar hij over zijn vrienden begint, die nog steeds in de hiphopwereld zitten terwijl hij een burgermannetje is geworden met een vrouw en kinderen. Het komt natuurlijker over en de grappen worden leuker. Plotseling, zoals het een echte stand-upper betaamt, is het voorbij.
Na een kwartiertje pauze komt, vergezeld door bombastische muziek en fragmenten uit legendarische speeches, Ricky Gervais ten tonele. Hij heeft er zin in, blijkt uit zijn oprechte grijns bij zijn opkomst. Wat meteen wel opvalt: de man is inmiddels 56, maar zelfs voor zijn leeftijd ziet hij er bijzonder vermoeid uit. Dat is ook niet zo gek, aangezien zijn tour al sinds februari duurt en na Amsterdam nog doorloopt tot eind oktober. Dat is zelfs voor een artiest in de bloei van zijn leven een heftig schema.
In het begin is van die vermoeidheid echter niks te merken. Zijn energie spat van het podium, grappen zijn raak en het publiek smult van Gervais’ verhalen over de actualiteit, beroemdheden als Caitlyn Jenner en de eindeloos durende grappen die over ze uitgestort worden. Het tempo ligt vanaf het begin hoog en daarin lijkt Gervais wel een beetje op andere grootheden als Louis CK, die overigens ook uit het vaatje “observational comedy” tapt. Gervais komt heel vaak terug op het feit dat hij (naar eigen zeggen) schathemelrijk is, en steekt daar op een heerlijke manier de draak mee waarbij hij zich enorm bewust is van het feit dat hij een decadent leven leidt in Hampstead, een enorm dure wijk in het hartje van Londen.
Het gekke is dat het lijkt alsof dit soort grappen, wanneer een Nederlandse comedian ze zou gebruiken niet aan zouden komen, maar de manier waarop Ricky Gervais ze brengt ervoor zorgt dat compleet AFAS Live aan zijn voeten ligt. Dat komt wellicht ook door het feit dat hij continu zijn eigen (voornamelijk lichamelijke) tekortkomingen benoemt en daarmee zichzelf aan het relativeren is.
De vermoeidheid lijkt er gedurende de voorstelling wel wat meer in te sluipen. Gervais heeft een soort spreekgestoelte op het podium staan waar hij zijn blikje hoofdstedelijk bier wegzet, maar ook overduidelijk een soort lijstje heeft liggen met de onderwerpen die hij wil behandelen. Eens in de zoveel tijd lijkt hij een soort uitstelzin te gebruiken (“you know…what I’m saying is…”) omdat hij heel eventjes de draad kwijt lijkt te zijn. Dat is op zich niet erg, maar haalt soms wel het tempo uit zijn verhaal en soms moet hij echt even terugkomen bij het begin van zijn verhaal omdat hij blijkbaar een uitstapje heeft gemakt dat niet helemaal in de planning stond.
Richting het eind van de voorstelling wordt hij weer beter: zeker als hij over zijn eigen Twittergedrag gaat praten komt Gervais weer op stoom. Het eigenaardige is wel dat er twee enorme schermen naast het podium hangen, waar de tweets die hij beschrijft níet op verschijnen. Misschien zou je daarmee de clou van de grap verpesten, maar het zou wellicht toch handig zijn geweest…
Het hoogtepunt wat ondergetekende betreft is het moment dat er een vrij gruwelijk verhaal over seriemoordenaars voorbij komt en het publiek niet reageert zoals Gervais verwacht: niemand schrikt écht, er is geen schokreactie maar mensen lachen een beetje. Dan stapt de comedian even uit zijn rol en lijkt even “echt” in het moment te zijn.
Ten slotte nog 1 pleidooi: kunnen we toegiften in comedyshows afschaffen? Het voelt en beetje als iets dat eigenlijk niet goed genoeg was om in de voorstelling te passen maar omdat mensen klappen toch verteld wordt. Overigens is dat in dit geval niet helemaal zo, aangezien de toegift een prachtig verhaal is over de familie van Gervais zelf, maar het had ook prima in het hoofdgedeelte van de voorstelling gekund.
Al met al is het te hopen dat het niet weer 7 jaar duurt voor Ricky Gervais met een nieuwe voorstelling de wereld over gaat.
Foto en titelfoto: © Andreas Terlaak
Rectificatie: abusievelijk werd deze recensie enige tijd gepubliceerd onder de naam van een andere recensent. De juiste naam van de recensent is echter Hidde Roorda. Excuses.
