‘Bekroond met zowel de prijs voor Mooiste Boekomslag als de Gouden Penseel, geëerd met tentoonstellingen in diverse musea en al jaren een klassieker onder Nederlandse en Belgische gezinnen met kleine kinderen. Maar nu heeft Dematons aan uitgeverij Lemniscaat dringend verzocht ‘Sinterklaas’, dat vrijwel overal is uitverkocht, niet meer te herdrukken. Ze kan er niet meer tegen om voor racist te worden uitgemaakt.’ Aldus de Volkskrant maandag.
Ik kan hier begrip voor opbrengen, omdat ik mij kan voorstellen dat dat geen makkelijk besluit was en ook omdat het voorstelbaar is dat je gek wordt van laster, schelden en dreigementen, terwijl je in alle vrijheid en rust je werk wilt doen.
Ondanks mijn begrip voor Demantons denk ik ook dat ze zich vergist. Het was een persoonlijk besluit, maar met onpersoonlijke gevolgen. Gelet op de radicale aard van anti-Piet activisten, met hun rancuneuze eenrichtingsverkeer, hun onstilbare behoefte aan ontregeling, verdeeldheid- en haatzaaien, vaak in opdracht van geldschieters over de grens, was een neus in de lucht en passende (veiligheids)maatregelen ook een reële oplossing geweest. In de trant van een simpele: ‘nee, ik laat anderen niet bepalen wat ik mag maken’. En dat had iedereen ook begrepen, meer dan dat zelfs. Dat was geweldig geweest.
‘Er niet meer tegen kunnen’, zoals Demantons zegt, is schrijnend maar ook een knieval voor anti-democratische racisme-roepers die dus niet alleen tradities willen ontmantelen met het masker van vrijheid van meningsuiting op, tot een punt waar zij opnieuw nooit tevreden zullen zijn, maar ook kunst en cultuur zelf. Bekroonde kunst nog wel. Prachtige prenten, die een tijdsbeeld geven en kinderen laten fantaseren.
Het ‘nee’ als geweldloos wapen tegen haters van onze vrijheid moet ernstig afgestoft, opgepoetst en met overtuiging gedragen worden in onze maatschappij. Elke vorm van tirannie, die waar dialoog afwezig is en manipulatie welig tiert, ontstaat uitsluitend en slechts door het innemen van de ruimte die anderen weggeven, door de ‘ja’ en ‘nou oké dan’ en: ‘ik kan niet meer’. De bemoeienis met ons individuele leven, werk, onze ideeën en gedachten gaat veel te ver, reden dat bijzondere kunstenaars als Demantons het niet volhouden. En anderen er niet eens meer aan beginnen.
Bovendien zie we dat de eisen van voorvechters van ‘identiteitspolitiek’, net zoals die van islamisten en andere intolerante minderheden, nergens eindigen. Consensus bereiken is niet het doel. En ‘dan maar geen kwetsende prenten, teksten of grapjes maken’ is niet ‘ook consensus’, dat is alleen maar een begrijpelijke behoefte aan rust. Rust die op een later moment alsnog verstoord zal worden, maar dan onophoudelijk.
Mensen die weigeren ‘nee’ te zeggen tegen iets waar ze zelf niet in geloven en hun van hun werk berooft, liggen op hun rug en geven zich over. Ze zijn in wezen niets anders dan de mensen die werkelijk niet in staat zijn voor zichzelf op te komen: kinderen, geesteszieken, de doden. En Demantons is niets van dat alles, dus ik begrijp er eigenlijk steeds minder van. Want wie zegt er straks nog wel nee?
