Opinie

A-morele mediastructuren en #MeToo

10-12-2017 17:30

Inmiddels is de grote storm wat gaan liggen. #MeToo heeft een spoor van vernieling getrokken, voornamelijk in de kringen waar het vandaan kwam. De openbaringen hebben in ieder geval getoond dat al decennialang zieke geesten van de hoop en dromen van jonge vrouwen en mannen hebben geprofiteerd. Het heeft getoond dat jonge vrouwen en mannen zich aangetrokken voelen tot de kunstmatige macht die schuilt in de mediale en politieke structuren waarin honderden van hen lastiggevallen, daadwerkelijk verkracht, en misbruikt zijn.

Wil men in de toekomst dit misbruik voorkomen dan zullen de a-morele structuren waarin deze macht samenkomt ook moeten verdwijnen. Er zou een einde moeten komen aan de kunstmatige monopolistische structuren waarin dit misbruik plaatsvindt. Niet door tegen ze te vechten, maar door zelf vorm te geven aan de toekomst.

Zelfreinigend vermogen van structuren

Om vuil uit een systeem te spoelen is doorstroom nodig. Dit is niet mogelijk bij een monopolie. Daar zit de macht aan de top en de rest is afhankelijk van de beslissingen van die top. In zulke structuren is het niet van belang wat iemand kan, maar wie iemand kent. Kent u Mark Rutte persoonlijk, grotere kans dat u ergens een baantje krijgt. Kent u niemand in de top van zulke structuren, dan bent u niemand.

Zulke structuren trekken mensen aan die op macht uit zijn. Zo zegt ook van Jole, die zelf in zo’n positie zit: “Ik geloof dat het niet zoveel met seks te maken heeft, als wel met macht. Het gaat erom dat jij iets kan doen bij vrouwen, waar zij niets tegen kunnen doen.” Is de top eenmaal gecompromitteerd dan vervuilt de gehele piramide tot deze in elkaar valt. Dit is echter niet gebeurd in de afgelopen decennia.

Los van negatieve gevolgen amoreel gedrag

In een reguliere samenleving gaat een bedrijf dat niet meer verkoopt failliet. Een bakkerij waarin de leerling bakker seksueel uitgebuit of misbruikt wordt gaat failliet. De slager, de groenteboer. Moreel onaanvaardbaar gedrag in kwetsbare omgevingen wordt gestraft in de realiteit door het faillissement, sociale uitsluiting, en hopelijk in de genoemde voorbeelden, vervolging.

De structuren waarin #MeToo naar buiten gekomen zijn geen reguliere bedrijven. Zij staan los van de samenleving. Zij staan los van de terechte negatieve gevolgen van amoreel gedrag, vanwege de financiële steun die zij direct ontvangen of indirect in de vorm van beschermende wetgeving. Daarmee is het zelfreinigend vermogen van deze structuren effectief uitgeschakeld.

Vrijwillig het goede doen

In zijn Die Religion innerhalb der Grenzen der Bloßen Vernunft schrijft Kant dat de duivel baat heeft bij structuren en regels die mensen moéten volgen. Een regel volgen zegt immers niet dat de mens innerlijk goed is. Nee, beargumenteert Kant, om goed te doen zou de mens vrijwillig het goede moeten doen. Daar heeft de duivel namelijk geen baat bij.

Onze televisie-industrie is zo’n structuur waar veel regels gelden. De daadwerkelijke controle ligt in de handen van een hele kleine groep mensen. Duurbetaalde opiniemakers en ‘persoonlijkheden’ zitten er al decennia op kunstmatig posities. Jonge mannen en vrouwen zullen langs hen moeten om er zelf aan invloed te winnen, hoe pervers de tol ook is.

Die kunstmatige machtspositie trekt (jonge) mensen aan, macht fascineert. 50 Shades of grey anyone? Voor de moreel zwakken is het vervolgens makkelijk misbruik te maken van die aantrekkingskracht en bijvoorbeeld in je appartement in je ondergoed ongevraagd een jongedame bepotelen. Het zijn de tekenen van een structuur waarin de duivel vrij spel heeft, waarin goed doen betekent het dansen naar de pijpen van de a-moraliteit.

Steunpilaar van het paradigma

In economische termen wordt zo’n structuur een monopolie genoemd. Hiervoor geldt standaard dat mettertijd de kwaliteit omlaag gaat en de prijs omhoog. #MeToo laat zien dat de morele kwaliteit van veel mensen in deze kunstmatige machtsposities erg laag is. De prijs is daarentegen enorm hoog. Die bestaat uit de honderden, zoniet duizenden misbruikte jonge vrouwen en mannen. Al dan niet in een bewuste poging om zelf hogerop te komen.

Om een einde aan deze praktijken te maken zullen de structuren moeten worden afgebroken waar dit misbruik in plaats heeft gevonden. Dat is lastig. Deze structuren maken zonder uitzondering deel uit van het paradigma van onze tijd. Van rebel in de jaren ‘60 tot machtsbelust, verslaafd, en wereldvreemd in 2017. Politiek en media zijn vervlochten met elkaar én de laatsten bepalen het narratief zoals Sid Lukkassen wonderschoon laat zien in zijn Democratie en haar media. Zonder die versmelting valt het bestaande paradigma van politieke correctheid uit elkaar.

Op naar onze eigen toekomst.

Het is echter niet zozeer nodig om tegen al die structuren te vechten. Het zijn kleren van de keizer. Dalende kijkcijfers laten zien dat steeds meer mensen er zich terecht van verwijderen. Ze staan al op instorten. Onze aandacht kunnen we richten op het verbouwen van wat reeds was. We kunnen niet terug, dat hoeft ook niet. We moéten ook niet alleen maar vooruit gaan. We moeten eerst maar eens uit dit moeras komen en de amorele structuren verlaten waarin #MeToo plaatsvond.

Het is aan u zelf, aan mij, aan iedereen van goede wil om zelf een nieuwe samenhang met elkaar op te bouwen. Een samenhang waarin het om ideeën gaat, niet om structuren. Een samenhang waar de vrijwilligheid de grootste kracht is. Een samenhang die als nieuwe realiteit kan gaan fungeren.Waar te beginnen vraagt u? Doneer aan mensen als Sid Lukkassen of Sietske Bergsma. Of aan goede mensen in uw eigen omgeving, die u zelf in uw achting hebt. Beweeg weg van de #MeToo-structuren. Bouw aan het nieuwe, hoe het ook vorm krijgt. Dát is de enige manier om #MeToo overbodig te maken en de hoop en dromen van jonge vrouwen en mannen veilig te stellen.