Sommige aspecten van ons gedrag kunnen worden verklaard door overeenkomsten te zoeken met het gedrag van onze verre voorouders uit de oertijd. Een van de meest recente ontwikkelingen op dit gebied is een waarschijnlijke verklaring voor de verschillen in het winkelgedrag tussen mannen en vrouwen. Met de feestdagen voor de deur leek het me gepast om daar aandacht aan te besteden.
Mannen weten van tevoren wat ze willen, stevenen zonder omwegen af op de nering waar dat product te verkrijgen is, schaffen het aan en snellen ook weer in een rechte lijn naar huis. Vrouwen besteden veel meer tijd aan het uitzoeken van het beste stofje, de beste prijs, de gewenste kleur, et cetera. Volgens Daniel Kruger van de universiteit van Michigan valt dit verschil terug te voeren op de oermens. De mannen moesten uit logistieke en veiligheidsoverwegingen een uitgewerkt plan hebben voordat ze op jacht gingen. En zelfs dan gingen de meeste jachtpartijen de mist in en kwamen ze met lege handen thuis. Slechts drie van de tien keer slaagden de heren in hun missie, maar buit of geen buit, ze togen rechtstreeks naar huis als hun queeste erop zat.
De werkwijze van de vrouwen in die constante zoektocht naar voedsel was een heel andere. Zij verzamelden bessen, noten, vruchten en planten en moesten daarbij goed opletten, want een vergissing kon dodelijk zijn. Omdat een paddenstoel niet kan vluchten, hoefden ze echter geen strategie te ontwikkelen eer ze op pad gingen. Ze konden in alle rust al keuvelend met elkaar en hun kroost het juiste, eetbare voedsel verzamelen. Dat was ook nodig, want zoals gezegd bakten de mannen er vaak niet veel van, en er moest wel gegeten worden. Ze moesten daarbij omzichtig te werk gaan en letten op geur, kleur en textuur: precies wat vrouwen nog steeds doen. Als vrouwen in een nieuwe omgeving worden geplaatst, bijvoorbeeld op vakantie, is een uitgebreide verkenning van de winkels een van de eerste activiteiten op hun agenda. Ook dit strookt volgens Kruger met zijn bevindingen: ze verkennen het nieuwe territorium op de aanwezigheid van bruikbare spullen.
Ik zou de theorie van de professor nog wat willen aanvullen met eigen inzichten. Ik denk dat niet alles valt te verklaren door naar onze verre voorouders te kijken. In die tijd was er bijvoorbeeld geen telefoon, zodat onmogelijk kan worden verklaard waarom vrouwen elkaar ‘zomaar’ bellen om anderhalf uur te neuzelen over niks. Ook het feit dat vrouwen een auto met een lengte van vier meter niet zonder kleerscheuren in een parkeerplaats van twaalf meter krijgen, kan mijns inziens niet op de oertijd worden teruggevoerd. Andere zaken worden echter wel ineens kristalhelder. Zo ben ik ervan overtuigd dat de beruchte vrouwenvraag ‘Wat denk je nou?’ zijn oorsprong vindt in lang vervlogen tijden.
De mannen zaten uitgeput door de al dan niet succesvolle jacht wezenloos in het kampvuur te staren en zeiden van vermoeidheid alleen het hoognodige. De oervrouwen maakten dezelfde denkfout als de hedendaagse: ze namen aan dat wij iets denken. Ik verzeker u dat zulks niet het geval is. Het enige juiste antwoord op de vraag ‘Wat denk je nou?’, gesteld aan een man die stilletjes televisie zit te kijken luidt: ‘Niets.’ Ons brein kent maar twee standen: aan en uit. In het vrouwenbrein bevindt zich daarentegen een ingewikkeld schakelpaneel met knopjes, draadjes, hendeltjes en schroefjes en boutjes, dat een zeer voorzichtige benadering vergt. Per ongeluk tegen het verkeerde hendeltje stoten kan een dramatische ontregeling van het hele systeem veroorzaken, die niet zomaar kan worden verholpen.
Het in het achterhoofd houden van Krugers theorie kan hoogoplopende conflicten in de komende dagen voorkomen. Mocht u besluiten om met uw vrouw kerstinkopen te gaan doen, realiseer u dan dat u slechts een bijrol vervult, namelijk die van klankbord en pakezel. Bewaar uw geduld, blijf hoffelijk, maar overspeel uw hand niet. Dezelfde interesse aan de dag leggen voor details die alleen uw vrouw behoren op te vallen wekt haar achterdocht en dat is het laatste wat u wilt, want dan gaat ze weer vragen stellen waar u geen antwoord op weet. Als het moeilijk wordt, probeer aan het kampvuur te denken dat u ’s avonds weer vergast op prachtige schijnbewegingen en mooie doelpunten. Mocht ook dat niet meer helpen, kunt u nog altijd een blessure simuleren, want een pakezel met een verzwikte enkel houdt alleen maar op en van beren op de weg houden vrouwen niet.
Dat is meer ons terrein.
