De bitterzoete millennialsymfonie en de spirituele verpaupering van het Westen

01-10-2017 15:42

Als je op de hoogte wil blijven van de laatste nieuwtjes uit hipsterland, moet je vooral het online magazine Charliemag lezen. Er bestaat geen beter medium om de bodemloze morele leegte van de zich als zeer moreel hoogstaande westerse wereld te peilen. Op 9 september jongstleden verscheen in Charliemag een stuk, getiteld: ‘Het seksleven zoals het is: seks zonder liefde’. Het artikel is in feite een anonieme getuigenis van een millennialdame. De zeer ruimdenkende dame die toch vooral aan zichzelf denkt, schetst in haar uiteenzetting enkele zeer opvallende zaken. Zaken die cultuuroptimisten ongetwijfeld níet zien, maar die cultuurpessimisten zoals ik in bijna elke zin van haar ontwaren.

De spirituele verpaupering van het Westen

Het artikel dat ik hier nader bekijk staat niet op zichzelf. In de Vlaamse krant Het Nieuwsblad  verscheen onlangs (29 september) een ander artikel over een andere millennial, een heer ditmaal (kwestie van het evenwicht te bewaren en niet enkel vrouwen te viseren.) Lyle Muns (23 jaar) was voorheen voorzitter van de Vlaamse Scholierenkoepel en bouwt tegenwoordig verder aan zijn carrière als communicatiemedewerker bij GroenLinks. Op zich niks bijzonders, ware het niet dat Lyle een professionele “taboe-doorbreker” is. Zo bekende hij vier jaar terug dat hij bijkluste als “sekswerker”, een bijverdienste die hem enkele ervaringen en een HIV-besmetting rijker maakte. Lyle, die van promiscuïteit een levensdoel schijnt te maken, vindt zo ongeveer álles oké. En die HIV-besmetting? ‘Daarvoor slik ik één pilletje per dag’. Qua cynisme kan zelfs ík wat van Lyle leren. (Lyle klust momenteel nog steeds bij als “sekswerker”.)

Lyle Muns en de in dit artikel door mij besproken anonieme millennial, staan model voor de spirituele verpaupering van het Westen. Het nihilisme, gecamoufleerd als idealisme, dat deze vrij invloedrijke mensen met elkaar gemeen hebben, heeft een desastreuze uitwerking op de weerbaarheid van westerse samenlevingen.

Wat het op zich niet zo bij- of uitzonderlijke stuk van de anonieme millennialdame weergeeft, is de Survival of the Fittest, de strijd om het bestaan in het Westen anno 2017. Deze ongeveer anderhalve eeuw geleden door Herbert Spencer gemunte uitspraak doelt op het gegeven dat de meest aangepaste (aan de omgeving) levensvormen, het meest succesvol blijken te zijn.

Mensen-zaken-mensen-zaken

Wie het artikel van Charliemag leest, valt de afstandelijke ondertoon op waarmee mevrouw zich uitdrukt wanneer ze over anderen spreekt (‘Natuurlijk… leidt dat soms tot een klein drama van gekwetste gevoelens, maar geef toe…’). Die ondertoon verraadt niet enkel het millennialiaans egocentrisme waar menig jongmens aan lijkt te lijden, maar legt tevens de voor millennials onzichtbare paradox bloot die symptomatisch is voor de donkere-tunnel-zonder-licht-aan-het-einde, waarin het proletenleger der millennials zich bevindt. Opgesloten in die duistere koker rest de tiener, twintiger, dertiger en zelfs veertiger van vandaag weinig anders dan de weg naar nergens voort te zetten. Meepikken wat je kan is de boodschap. Wie weet stuit je ooit eens op iets wat langduriger licht kan brengen in de donkere tunnel die je leven is.

Als een kat met negen levens die ‘yolo’ kirt wanneer ze in het nauw gedreven wordt, tracht de vrijgevochten dame-die-seks-als-een-project-beschouwt (zie verderop) haar ledige leven wat fond te geven. Ze doet dat door haar richtingloze levensparcours in een boodschappenlijstje om te zetten. Daarbij dacht ze wellicht aan Confucius. Die wist een tijdje terug immers het volgende te melden: “Succes is altijd afhankelijk van een nauwkeurige voorbereiding en zonder die voorbereiding is falen een feit.

Zo heeft lady millennial wat ze noemt: ‘hookups’. Dat zijn mensen (of zaken, het verschil is in de millennialiaanse wereld nogal flou) waar mevrouw weleens mee optrekt, afhankelijk van hoe haar muts staat en de mood waarin ze verkeert. Onder die ‘hookups’ bevinden zich ‘friends with benefits’ (fwb), zijnde vrienden die een meerwaarde betekenen voor mevrouws leventje en waar ze ‘wat aan heeft’. Sommige fwb’s dienen als compagnon om mee naar concerten te gaan, andere hebben de eer mevrouw te mogen vergezellen tijdens een van haar culinaire uitjes in een of andere flashy keet in een of andere metropool langs de Schelde. En weer andere mogen de goestingkjes van madame (wanneer ze geil is en de batterij van de vibrator het laat afweten) honoreren, door nu en dan de handschoen op te nemen tegen de trillende machine.

Dankzij altruïstische ondernemers met een visie, wordt de boodschappenlijst van mevrouw overzichtelijk gemaakt. Middels Tinder of enige andere matchmaker, swipet mademoiselle zichzelf door haar bestaan. Liefde als concept of hoger ideaal mag haar dan al vreemd zijn, liefde op bestelling is dat zeer zeker niet. Aan het eind van de avond heb je enkele ‘hookups’ op je lijst staan en wie weet vind je wel die felbegeerde sugardaddy. Easy peasy.

De ‘hookups’ fungeren als lucifers, die de duisternis in de tunnel even moeten wegduwen. Spijtig genoeg zijn lucifers een kort leven beschoren.

‘Vleselijke geneugten’-man en de man met de hamer

Eén van de gelukkige vrienden-waar-je-van-kan-profiteren van anoniempje, kent zelfs het geluk zijn eigen ledige bestaan op regelmatigere basis op te kunnen vrolijken door de liefde op vleselijke wijze te mogen vieren met de zeer openminded dame in kwestie. Zijn status reikt zodanig hoog dat mevrouw hem bijna als een volwaardig mens beschouwt: ‘Ik zie seks met hem als een project waar we samen aan werken.’ U ziet, meneer wordt op zijn minst geconsulteerd door mevrouw. En zowel meneer als anoniempje heeft les genoten aan moderne scholen, waar ‘projectgericht werken’ tot de orde van de dag behoort.

Mevrouw is succesvol. Dat moet gezegd. Zoals Julien Sorel in Stendhals ‘Het rood en het zwart’ anno 1830, verandert ook dit prototype van de millennial haar tenue anno 2017 op basis van datgene waarvan ze ‘beter’ kan worden. Gebruik makend van mannen danwel vrouwen die haar “carrière” een boost kunnen geven, baant de zeer geïndividualiseerde dame van lichte zeden zich een weg naar de top. Belangrijk gegeven om rekening mee te houden tijdens deze tocht vol gevaren is, dat de noden van ‘madame’ op tijd en stond bevredigd worden. Kwestie van die onontkoombare burn-out die recht voor haar ligt, niet te hoeven zien.

Want dat valt eveneens op, dat mevrouw zich ergens wel bewust lijkt te zijn van het feit dat er íets niet helemaal pluis is. Zo laat ze zich ontvallen: ‘… soms heb ik er schijt aan, al die onduidelijkheid, onzekerheid en het eeuwige daten’, een ontboezeming die de existentiële leegte die haar bestaan in zijn greep heeft, naar boven brengt. Een ontboezeming ook, die aangeeft hoezeer mevrouw tevergeefs op zoek is naar dat ideaal dat ze nooit gekend heeft en wellicht ook nooit zal kennen: liefde.

Alle lucifers ten spijt, overwint telkens weer de duisternis.

De ontschuldiging van de millennial

Ach, kwalijk kan je het de dame in kwestie allemaal niet nemen. Via allerlei media, opvoedingsadviezen en sociale theorieën krijgen westerse mensen nu al decennialang een hedonistisch-kosmopolitisch sprookje voorgeschoteld. Velen weten gewoonweg niet beter. Grootgebracht met de religie van de Absolute Individuele Vrijheid, zijn millennialiaanse mensen overtuigd van het feit ‘dat het zo hoort.’ Gescheiden ouders, nieuw samengestelde gezinnen, pluspapa’s, plusmama’s, duurzaam bouwen, hypotheek met rente, ecologische voetafruk, superdiversiteit, fwb’s, boedelscheiding, co-ouderschap, LAT-relaties, ‘gewoon vrienden’, ‘it’s complicated’, ‘tigste vriend(in) van papa, ‘tigste vriend(in) van mama: ‘the fittest’ van vandaag zijn zij die zich doorheen deze komisch-dramatische wirwar van nietszeggendheid weten te manoeuvreren.

Op tijd en stond een opkikkertje in elk van je negen levens (een ‘seksleven’, een ‘sociaal leven’, een ‘privéleven’, …), maakt van een millennial een ‘succesvolle millennial’. Dát maakt dat je ‘fit’ bent om te ‘surviven’, dezer dagen. Millennials die deze opportunistische gaven in iets mindere mate bezitten, vallen uit de boot. Hen komt het ticket richting overvolle psychiatrie of hiernamaals iets vroeger in handen te vallen, dan hun meer gefortuneerde tijdgenoten.

De ene millennial beschikt over meer lucifers dan de andere.

Wachtlijsten in de psychiatrie en de euthanasie of ‘goede dood’

Dat er ‘iets’ ontbreekt voelen overigens zelfs de meer gefortuneerde millennials vaak aan. Alleen, vind dat ‘iets’ maar eens terug in een tunnel waar nooit licht schijnt. En die lucifers die je onderweg meepikt-zoals-een-concertje, gaan ook maar even mee. Na een tijdje zijn ze zelfs op. Dan rest enkel duisternis. Aan het einde van de rit wacht de meer gefortuneerde millennial dan ook hetzelfde lot als diens minder gelukkige soortgenoot.

Intussen palpiteert het leventje van mevrouw de millennial voort op het ritme van de waan van de dag. Ontdaan van elke historische binding, elke traditie, elk gemeenschapsgevoel, elke vorm van échte liefde en elk doel, klinkt de bitterzoete symfonie van de toekomstige suïcidepleegster in de lange lege tunnel waarin haar leven voortkabbelt. De kortstondige oppeppertjes waaraan ze zich laaft, zullen met het ouder worden onherroepelijk schaarser worden en uiteindelijk verdwijnen. Als ze dan, eenzaam en verlaten zoals ze al haar ganse leven was en achtergelaten in een of andere psychiatrische instelling of rusthuis, tot het besef komt dat al die gadgets, fwb’s en andere pleziertjes slechts opsmuk waren die een levenloze pop moesten maquilleren, rest haar een laatste lucifer. Middels de pil van Drion kan ze haar aardse bestaan dat door niemand herinnerd zal worden, inruilen voor een reis doorheen een tunnel aan het einde waarvan hopelijk een liefdevol en onbeschrijflijk mooi licht schijnt.