Er is al heel wat geschreven over klimaatverandering, maar het warrige betoog ‘Klimaatwatch: is er nog hoop voor de aarde?’ van Michiel de Weger dat onlangs op TPO verscheen, behoort wel tot de meest onzinnige artikelen. Om te beginnen maakt Michiel twee basisfouten: hij verwart klimaat met klimaatverandering en beschrijft symptomen in plaats van oorzaken. Daarnaast verbindt hij onterecht het lot van de mensheid met dat van de aarde.
De kern van Michiels betoog is de bewering ‘Lifestyle is de grootste bedreiging voor het klimaat en de mensheid’, en die slaat nergens op. Klimaat kan niet bedreigd worden, want klimaat is er gewoon, net als temperatuur en zwaartekracht. Waarschijnlijk bedoelt hij het actuele klimaat, maar dat schrijft hij niet. Even verderop heeft hij het over ‘een historisch normaal klimaat’, wat niet bestaat. Het klimaat verandert continu, al of niet onder invloed van de mens. Van het groene Groenland dat de Vikingen aantroffen tot de Kleine IJstijd vijfeeuwen later: zelfs in recente tijden was het klimaat voortdurend in beweging.
Het klimaat kan dus niet bedreigd worden, hoe zit het dan met de mensheid? Michiel schetst wat hij de doos van Pandora noemt: ‘Stormen, regenval, droogtes, bosbranden, temperatuurwisselingen, zeestijging, dus mislukte oogsten, verzilting, overstromingen, woestijnvorming, ziekten, honger, vluchtelingen en oorlogen’. Trust me: dit gaat allemaal ook gebeuren zonder klimaatverandering. De rust die we de afgelopen halve eeuw hier achter de dijken hebben gehad is een aberratie. Klimaatverandering heeft hooguit invloed op de mate waarin sommige gebeurtenissen zich zullen voordoen en de locatie. De doos van Pandora staat altijd open.
Verder is lifestyle niet de grootste bedreiging, maar de hoeveelheid mensen. Om Michiel te parafraseren: 10 mensen met 10 schoenen in de kast is beter dan 100 mensen met 3 schoenen. Als je niets doet aan de bevolkingsgroei heeft het veranderen van lifestyle geen enkele zin. Zo bezien is de doos van Pandora niet het probleem, maar de oplossing…
De oplossing die Michiel aandraagt, naast het veranderen van lifestyle, is het uit de lucht halen van CO2 onder dwang van wetgeving. Dat gaat echter niet gebeuren, want het is economisch onhaalbaar. De maatregelen tegen klimaatverandering die momenteel het best aanslaan – zon- en windenergie, energiebesparing, recycling – zijn succesvol omdat ze economisch zinvol zijn of dat binnenkort worden. Met wetgeving alleen red je het niet, er moet een economische prikkel zijn. Veranderen van lifestyle heeft geen zin, CO2 uit de lucht halen is onhaalbaar. Zo komen bij het antwoord op de vraag uit de titel: Is er nog hoop voor de aarde? Natuurlijk! De aarde wordt niet warm of koud van een beetje klimaatverandering. Die heeft wel erger meegemaakt, van Snowball Earth tot het Paleoceen-Eoceen Temperatuurs Maximum, van komeetinslagen tot supervulkanen. Zelfs de zeven miljard mensen die haar momenteel bevolken zijn voor haar niet meer dan een voorbijgaand verschijnsel. Een blip. En daar zit hem de crux van dit alles: wat Michiel een doos van Pandora noemtis gewoon de natuur die een nieuw evenwicht zoekt en zal vinden. Met of zonder mensheid. Soit.
